Pleśń w mieszkaniu nie tylko wpływa na estetykę wnętrza, ale też stanowi zagrożenie dla zdrowia. W tym poradniku przedstawimy skuteczne, domowe sposoby na pleśń i grzyba, które możesz zastosować w momencie pojawienia się wykwitów. Dowiesz się też, dlaczego pojawia się pleśń, jakie niesie za sobą zagrożenia oraz jak się jej pozbyć.
Polecamy: Rodzaje środków czystości i ich zastosowanie
Co to jest pleśń i dlaczego jest niebezpieczna?
Pleśń to widoczny nalot, który powstaje w wyniku działania mikroskopijnych grzybów. Dostosowują się one do wielu warunków – często można je spotkać również w przeterminowanym jedzeniu.
O ile zepsute jedzenie można swobodnie wyrzucić, to z grzybem na ścianach, podłodze i suficie sprawa jest bardziej problematyczna. Faktem jest, że pleśń to grzybnia, która przedostaje się znacznie głębiej niż możemy zaobserwować gołym okiem. Zwykłe, rytynowe czyszczenie w większości przypadków niestety nie wystarczy.
Pleśń na ścianie – jak powstaje i co sprzyja rozwojowi pleśni?
Zanim jednak przedstawimy preparaty, domowe sposoby i środki chemiczne na pleń w domu, warto poznać źróło problemu. Jest to między innymi:
- Wysoka wilgotność – najczęściej pleśń pojawia się w łazience i na suficie w przypadku nieszczelności. Może rozwijać się na źle uszczelnionych oknach. Do optymalnych warunków rozwoju grzyb potrzebuje średnio 70–80% wilgotności powietrza.
- Temperatura od 3 do 21°C – pleśń jest bardzo odporna na te zmiany. Dlatego nie można się go pozbyć, ogrzewając pomieszczenie lub odwrotnie, znacznie obniżając temperaturę.
- Słaba cyrkulacja powietrza – zarodniki grzybów rozprzestrzeniają się w powietrzu. Im mniejszy jest przepływ powietrza, tym większa szansa, że zadomowią się, wyrostając na ścianach, czy meblach.
Jak rozpoznać pleśń w początkowej fazie rozwoju?
Na początkowych etapach rozwoju można rozpoznać grzyby i pleśń po specyficznym zapachu wilgoci. Wówczas warto poświęcić czas na znalezienie źródła. Im szybciej pozbędziesz się pleśni, tym mniejsze jest prawdopodobieństwo, że będzie się ona rozmnażać i atakować nowe obszary mieszkania.
Oprócz niedogodności estetycznych i uszkodzeń przedmiotów, pleśń stanowi zagrożenie dla zdrowia. Zarodniki grzybów są tak małe, że podczas wdychania łatwo dostają się do organizmu przez płuca, a następnie wytwarzają toksyny. W rezultacie u danej osoby może rozwinąć się astma lub zapalenie płuc.
Za korzystne warunki rozwoju pleśni uważa się wilgotność danej powierzchni powyżej 5%, wilgotność powietrza powyżej 60% i temperaturę powietrza 20–25 °C. Optymalna temperatura powietrza w pomieszczeniu mieszkalnym wynosi od 20 do 22°C, dopuszczalna – od 18 do 24°C, wilgotność – od 45 do 30%, dopuszczalna – do 60%, prędkość powietrza – 0,15 m/s, dopuszczalna – 0,2 m/s.”
Dlaczego usuwanie pleśni ze ściany jest tak ważne?
Cząsteczki grzybów, ich zarodniki i produkty przemiany materii to czynniki obce dla organizmu: antygeny, alergeny, toksyny. Wszystkie z nich mogą powodować problemy ze zdrowiem. Przebywając w pomieszczeniach, w których wystąpiły uszkodzenia powierzchni przez pleśń (zarówno widoczne, jak i niewidoczne), człowiek może wdychać zarodniki, kurz z odpadami grzybów i ich martwymi mikrocząsteczkami. Na początku objawia się to kaszlem, zapaleniem spojówek, kichaniem i trudnościami w oddychaniu, zatkaniem nosa, częstymi chorobami układu oddechowego oraz długotrwałym zapaleniem oskrzeli i napadami przypominającymi astmę.
Przyczyną zwiększonej wilgotności w domu może być niewystarczająca wentylacja i hydroizolacja, nieszczelności, słabe uszczelnienie szwów, naruszenia technologii budowlanych, w tym skrócenie zalecanego czasu schnięcia materiałów; w rezultacie część wilgoci pozostaje wewnątrz ścian domu.
Grzyb czy pleśń – jak rozpoznać? Rodzaje pleśni
Rodzajów grzybów i pleśni jest wiele. Poniżej przedstawiamy te, które najczęściej można spotkać na terenach mieszkalnych:
- Czarna pleśń (kropidlak czarny) – to najbardziej niebezpieczny rodzaj pleśni. Może pojawić się nie tylko na tapetach, ale także na pomalowanych betonowych ścianach i kafelkach w łazience. Najczęściej dzieje się tak z powodu zanieczyszczeń organicznych, które służą jako pożywka.
- Zielona pleśń (penicillium commune)– równie powszechny typ, który można znaleźć w mieszkaniach i domach. Zwykle są to grzyby z gatunku Penicillium. Wyglądają jak mech, mają intensywnie zielony kolor i nierówną powierzchnię. Zielona pleśń atakuje żywność i porowate powierzchnie, w tym ściany, meble i sufity.
- Różowa pleśń (pseudomonas aeruginos) – jeden z niewielu rodzajów grzybów, którego łatwo się pozbyć. Grzybnia nie wnika głęboko w strukturę materiału, rozwijając się na jego powierzchni. Dlatego w walce z różową pleśnią czasami wystarczy wysokiej jakości czyszczenie.
- Biała pleśń (Mucor mucedo Fresen)– Grzyb z gatunku Mucor pojawia się w postaci jasnego nalotu na doniczkach. Dzieje się tak z powodu obfitego podlewania w ciepłym pomieszczeniu. Jeśli pojawi się pleśń, najlepszym rozwiązaniem jest ponowne posadzenie rośliny, usuwając wszystkie dotknięte części gleby.
- Niebieska pleśń – szaroniebieski grzyb Ceratocystis najczęściej rośnie na powierzchniach drewnianych. Oddziałowuje na parkiety i meble, stopniowo je niszcząc. Jest to inny rodzaj pleśni niż ten, który występuje np. w produkcji serów.
Jak usunąć pleśń ze ściany? Domowe sposoby
Istnieje wiele domowych i profesjonalnych sposobów, które są skuteczne w usuwaniu różnego rodzaju pleśni. Warto jednak pamiętać, że wszystkie będą miały tymczasowy efekt, jeśli nie zostanie wyeliminowana pierwotna przyczyna. W pierwszej kolejności wyeliminuj warunki, które sprzyjają rozwojowi grzyba.
Woda utleniona – sposób na usunięcie grzyba i pleśni
Dobrym sposobem na pleśń jest roztwór przeciwgrzybiczy i antybakteryjny, który znajduje się w wielu apteczkach pierwszej pomocy – woda utleniona. Do butelki ze spryskiwaczem wlej wodę utlenioną o stężeniu 3%. Pamiętaj, że ma ona właściwości rozjaśniające, dlatego nie sprawdzi się na wszystkich powierzchniach. Najpierw przetestuj na niewidocznym obszarze, aby zapobiec odbarwieniu lub uszkodzeniu.
Nałóż płyn spleśniałą powierzchnię i pozostaw na dziesięć minut. Następnie wyszoruj z odpowiednią siłą, aby usunąć plamy i wytrzyj do sucha.
Przeczytaj też: Czym czyścić fugi?
Jak usunąć grzyba ze ściany? Olejki eteryczne
Olejki eteryczne wykorzystuje się nie tylko do aromaterapii. Niektóre esencje działają antyseptycznie i dezodoryzująco, odstraszają owady i pomagają pozbyć się pleśni. Olejek z drzewa herbacianego, rozmaryn i lawenda to naturalne środki grzybobójcze, które szybko usuwają zarodniki grzybów i zapobiegają ich ponownemu pojawieniu się.
Wymieszaj jedną łyżeczkę olejku z drzewa herbacianego z 200 ml czystej wody, i dobrze wstrząśnij w zamkniętym pojemniku. Rozpyl produkt na obszar pokryty pleśnią i pozostaw do wyschnięcia na godzinę. Następnie wytrzyj powierzchnię suchym ręcznikiem lub ściereczką z mikrofibry. Niektóre olejki eteryczne działają drażniąco na skórę, dlatego zaleca się stosowanie rękawiczek.
Ocet na odgrzybianie ścian
Ocet stołowy to lekko kwaśny produkt spożywczy, który skutecznie oczyszcza i dezynfekuje. Jest on bezpieczny dla większości powierzchni, a specyficzny zapach szybko znika. Może zabić aż do 82% pleśni, w tym czarną pleśń.
Lepiej jest stosować ocet nierozcieńczony, ponieważ to zwiększa jego skuteczność. Wlej biały ocet do butelki ze spryskiwaczem, spryskaj pleśń i pozostaw na godzinę. Na koniec przetrzyj obszar czystą wodą i pozostaw do wyschnięcia. Jeśli zapach octu jest dla Ciebie drażniący możesz dodać do spryskiwacza olejek eteryczny o właściwościach bakteriobójczych.
Czym usunąć grzyba ze ściany – domowe sposoby. Cytryna
Cytryna może działać antyseptycznie i wybielająco, dlatego często jest stosowana jako odplamiacz lub środek czyszczący. Ten owoc cytrusowy może pomóc też usunąć czarną pleśń. Wysokie stężenie kwasu w cytrynach niszczy grzybnię, pomaga łatwo usunąć nalot i zdezynfekować powierzchnię.
Wyciśnij sok z trzech do pięciu cytryn do filiżanki i nałóż go na spleśniały obszar. Pozostaw na pięć minut, a następnie wytrzyj powierzchnię wilgotnym ręcznikiem. Mieszankę można nakładać ponownie w celu lepszego oczyszczenia bez spłukiwania.
Soda oczyszczona – skuteczny środek na pleśń
Soda oczyszczona ma wiele zalet do użytku domowego i jest doskonałym środkiem czyszczącym i dezynfekującym. Jest też bezpieczny dla dzieci oraz zwierząt, dlatego często wchodzi w skład profesjonalnych środków czystości. Oprócz usuwania pleśni, soda oczyszczona doskonale pochłania zapachy i wilgoć.
Zmieszaj pół łyżki sody oczyszczonej z 0,5 litra wody i wstrząśnij w butelce ze sprayem. Rozpyl mieszaninę na obszary dotknięte pleśnią, usuń nalot szczotką i spłucz wodą. Następnie ponownie nałóż roztwór sody oczyszczonej i pozostaw do wyschnięcia. Ta metoda zniszczy pozostałą pleśń i zapobiegnie pojawianiu się nowych wykwitów.
Amoniak – sposób na grzyb na ścianie
Działanie produktu jest podobne do działania wybielacza. Amoniak nadaje się do gładkich, nieporowatych powierzchni. Zmieszaj go w proporcji 1:1 z wodą i spryskaj skażoną powierzchnię.
Zachowaj ostrożność! Ostry zapach amoniaku może powodować zawroty głowy, dlatego zaleca się otworzyć okna, by zadbać o wentylację. Nie łącz alkoholu z wybielaczem – w wyniku reakcji chemicznej powstają toksyczne gazy.
Jak pozbyć się grzyba ze ściany oraz pleśni? Boraks
Sól sodowa kwasu borowego, czyli boraks, jest naturalnym środkiem stosowanym do dezynfekcji. To skuteczny środek grzybobójczy i owadobójczy, działający toksycznie na grzyby.
Przed użyciem roztworu boraksu zmieszanego z wodą w proporcji 1:10 należy odkurzyć powierzchnie. Nałóż produkt twardym pędzlem lub szczotką i usuń nalot pleśni. Nie ma potrzeby zmywania boraksu: wysuszony roztwór ma właściwości zapobiegające rozwijaniu się nowej grzybni.
Tynk antygrzybiczny – zatrzymaj powstawanie grzyba i pleńni na ścianach w domu
Sprawdzona metoda ze skutecznym produktem ze sklepu budowlanego. Przed nałożeniem podkładu na zanieczyszczoną powierzchnię postaraj się usunąć z niej jak najwięcej pleśni. W przypadku głębokiego wschodzenia grzybni, ze ścian usuwane są nie tylko tapety i farby, ale także warstwy tynku aż do betonu i cegły. Roztwór sprzedawany jest zarówno w postaci gotowej, jak i do rozcieńczenia wodą.
Specjalistyczny preparat na pleśń
Jeśli domowe sposoby nie działają, należy poczynić bardziej zdecydowane kroki – profesjonalne środki na pleśń. Polecamy przede wszystkim Dolphin Anty-Pleśń. To produkt, który już nie raz pomógł nam skutecznie usunąć nieestetyczne naloty grzybów i nieprzyjemny zapach.
Pamiętaj, że w pierwszej kolejności należy usunąć źródło problemu, stosując np. osuszacz powietrza. Nawet najbardziej sprawdzone sposoby na pleśń w domu nie przyniosą skutków, jeśli grzyb ma idealne warunki do rozwoju.
Wilgoć na ścianie i pleśń od grzyba – trwałe usuwanie problemu
Jak wspomnieliśmy powyżej, wpływ dowolnej metody będzie tymczasowy. Konieczne jest wyeliminowanie przyczyn pojawiania się grzybów i nie tworzenie korzystnych warunków dla ich rozwoju. Jeśli wilgotność powietrza przekracza 60%, mieszkanie należy osuszać za pomocą urządzeń elektrycznych, a jeśli jest poniżej 35%, należy zastosować różnego rodzaju nawilżacze .
Pleśnie i grzyby to odporne mikroorganizmy. Pod względem żywotności najsłabsze są bakterie, następnie wirusy, a kultury bakterii. Dlatego na przykład dawka promieniowania ultrafioletowego (UV) wymagana do zniszczenia grzybów pleśniowych jest dziesiątki i setki razy większa niż w przypadku bakterii czy wirusów. Wskazane jest stosowanie recyrkulatorów UV, ponieważ w procesie wielokrotnego recyklingu grzyby stopniowo otrzymują wystarczającą dawkę i obumierają.
Dowiedz się, jak działać, gdy pojawia się pleśń!
Według niektórych ekspertów najskuteczniejszą metodą zwalczania pleśni jest stosowanie antybakteryjnych filtrów powietrza, które zapewniają wysoki stopień oczyszczenia z mikroorganizmów i kurzu. Jest to istotne w przypadku instytucji medycznych, w których stawiane są zwiększone wymagania w zakresie jakości powietrza.
W budynkach aptek i placówek medycznych – szpitalach (z wyjątkiem zakaźnych), przychodniach itp. – należy zapewnić wentylację nawiewno-wywiewną z napędem mechanicznym. W każdym pomieszczeniu należy przestrzegać reżimu wentylacji: zaleca się częste otwieranie okien i rygli, ale na krótki czas.
Usuwanie pleśni – środki ostrożności
Usuwanie pleśni należy wykonywać w rękawiczkach i przy użyciu środków ochrony dróg oddechowych – odpowiednich maseczek. Do zniszczenia pleśni, która już pojawiła się na powierzchniach, zaleca się stosowanie szeregu środków dezynfekcyjnych o działaniu grzybobójczym i przeciwgrzybiczym.
Podczas wykonywania profesjonalnego zabiegu należy wyjść z domu i przewietrzyć pomieszczenia. Dopiero po całkowitym wyschnięciu traktowanych powierzchni można pozostać w pomieszczeniu.
Profilaktyka przeciw pleśni – wskazówki
Aby uniknąć rozwoju grzybów w domu i ich wpływu na zdrowie, należy:
- rzadziej przebywać w wilgotnych i słabo wentylowanych pomieszczeniach,
- regulować wilgotność i temperaturę powietrza,
- natychmiast usuwać przedmioty dotknięte pleśnią, aby nie rozprzestrzeniła się na inne obszary,
- regularnie przeprowadzać czyszczenie na mokro,
- zapobiegać wyciekom z instalacji wodno-kanalizacyjnej i sprawnie naprawiać wszelkie nieszczelności,
- trzymać drzwi do łazienki otwarte po praniu lub kąpieli,
- nie zamykać kanałów wentylacyjnych w pomieszczeniach mieszkalnych,
- wyrzucać od razu nieświeże jedzenie,
- nie dopuszczać do łączenia kanałów wentylacyjnych kuchni i pomieszczeń sanitarnych z pomieszczeniami mieszkalnymi.
Kolejny poradnik do przeczytania: Jaki jest najlepszy środek na pleśń?
Działania przeciwkopleśni – porady budowlane i remontowe
Do wykańczania pomieszczeń mieszkalnych lepiej jest używać naturalnych, oddychających materiałów o dobrej przepuszczalności powietrza. Podczas wykonywania prac budowlano-remontowych należy używać odzieży ochronnej, masek i respiratorów, okularów ochronnych i rękawiczek. Jeżeli pleśń dostanie się do Twojego organizmu lub jeśli zauważysz jakiekolwiek objawy niepożądane, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Życzymy dużo zdrowia!