Gont drewniany to materiał pokryciowy stosowany od wieków, który mimo upływu lat nie stracił na popularności. Cieszy się dużym uznaniem zarówno wśród architektów, jak i inwestorów. W tym wpisie przybliżymy, czym jest gont drewniany, jakie ma zalety i wady oraz jakie są jego zastosowania. Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółowymi informacjami, które pomogą Ci w wyborze odpowiedniego materiału na pokrycie dachowe.
Zobacz też inny poradnik o dachach: Jak wykonać ocieplenie dachu płaskiego?
Czym jest gont drewniany?
Gont drewniany to element pokrycia dachowego. Występuje w formie deseczki o przekroju klina, która jest wyposażona we wpust wzdłuż dłuższej krawędzi. Połączenie dwóch gontów zachodzi poprzez wsunięcie jednej deseczki w drugą.
Najczęściej stosowane gatunki drewna to modrzew, świerk i jodła (zawsze jest to drewno iglaste). Gonty mogą mieć różne kształty i rozmiary, co pozwala na dopasowanie ich do indywidualnych potrzeb oraz stylu budynku.
Historia gontów drewnianych – od czego się zaczęło?
Nieoficjalnie uważa się, że gonty drewniane były stosowane już starożytności. Natomiast potwierdzone informacje sięgają renesansu, gdzie wykorzystywano je przede wszystkim do budowy siedzib feudałów, zamków oraz w budownictwie sakralnym.
Gonty zawsze były dość drogim materiałem, dlatego wówczas nie mogli sobie na nie pozwolić przeciętni obywatele. Wraz z upływem czasu sytuacja zdawała się nie zmieniać – pokrycia ozdobne z drewna zarezerwowane były przede wszystkim dla osób z klasy wyższej, budynków sakralnych lub użyteczności publicznej.
Gonty drewniane w Polsce
W Polsce wyjątek stanowiły tereny górskie, gdzie brakowało słomy żytniej, którą do końca XVIII wieku (a czasem i dłużej) powszechnie pokrywano dachy. Górale nie mogli narzekać na brak drewna, dlatego na gonty decydowali się nawet nieco ubożsi mieszkańcy tamtejszych terenów.
Do dziś możemy obserwować pokrycia gontowe na terenie Karpat, a zwłaszcza na Podhalu. To jeden z charakterystycznych elementów w zakopiańskiej architekturze. Oczywiście stosowane je również w innych częściach Polski, ale jedynie pojedynczo.
Ewolucja gontów i współczesne zastosowania
W miarę upływu czasu techniki produkcji i montażu gontów ulegały doskonaleniu. Wraz z pojawianiem się tańszych i prostszych w montażu rozwiązań, takich jak blacha, papa, czy eternit, branża budowlana postawiła na praktyczność.
Mimo to gont drewniany wciąż jest stosowany nie tylko w renowacji budynków zabytkowych, ale także w nowoczesnym budownictwie jednorodzinnym i rekreacyjnym. Jeśli więc chcesz stworzyć budynek z klimatem, nawiązujący do polskich tradycji, gont z drewna może być doskonałym rozwiązaniem. Warto jednak poznać jego charakterystykę, rodzaje oraz ograniczenia. Opowiadamy o tym w dalszej części poradnika
Może Cię zainteresować: Kątowniki – rodzaje i zastosowanie w praktyce
Rodzaje gontów drewnianych
Wyróżniamy dwa rodzaje gontów drewnianych:
- Gonty łupane – wykonane ręcznie, tradycyjną metodą polegającą na promienistym rozszczepianiu siekierą kolca drewna. Gonty te charakteryzują się nieregularną powierzchnią i naturalnym wyglądem.
- Gonty cięte – produkowane z desek tartacznych za pomocą pił mechanicznych, co zapewnia większą precyzję i jednolitość kształtów. Niestety mimo niższej ceny takich gontów oraz szybszego procesu, finalny produkt nie jest zadowalający, ponieważ piła przecina drewno, nie zważając na naturalne włókna surowca. W dłuższej perspektywie skutkuje to pękaniem i wypaczaniem pod wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych. Gont może nie nadawać się do użytku już po kilku latach od montażu.
Gonty drewniane – zalety
- Estetyka i naturalność – gont drewniany nadaje budynkom unikalny wygląd. Naturalne drewno doskonale komponuje się z otoczeniem, wprowadzając harmonię i ciepło.
- Trwałość i wytrzymałość – dobrze wykonany i zamontowany gont drewniany może przetrwać wiele lat. Drewno takie jak modrzew czy świerk jest odporne na warunki atmosferyczne, a odpowiednia impregnacja dodatkowo zwiększa jego trwałość.
- Izolacja termiczna – gont drewniany zapewnia dobrą izolację termiczną, co wpływa na komfort użytkowania budynku zarówno latem, jak i zimą.
- Ekologia – drewno to materiał ekologiczny, odnawialny i biodegradowalny. Wybierając gonty drewniane, dbamy o środowisko naturalne.
Wady gontów z drewna
- Koszt – jedną z głównych wad gontu drewnianego jest jego cena. Drewno wysokiej jakości oraz tradycyjne metody produkcji i montażu mogą być kosztowne.
- Konserwacja – gont drewniany wymaga regularnej konserwacji. Impregnacja i ewentualne naprawy są niezbędne, aby utrzymać dach w dobrym stanie.
Jak wybrać odpowiedni gont drewniany?
Wybór gatunku drewna ma ogromne znaczenie dla trwałości i wyglądu dachu. Modrzew i cedr są najbardziej odporne na warunki atmosferyczne, podczas gdy popularny świerk często wymaga częstszej konserwacji.
Decyzja między gontami ręcznie łupanymi a ciętymi zależy od indywidualnych preferencji estetycznych oraz budżetu. Mimo wszystko elementy cięte nie powinny być narażone na niekorzystne warunki atmosferyczne. Ewentualnie sprawdzą się do tworzenia jakichś kompozycji wewnątrz budynku.
Gonty ręcznie łupane są droższe, ale oferują bardziej naturalny wygląd i wytrzymałość na lata. Materiały te dostępne są w różnych wymiarach i kształtach. Wybór rozmiaru zależy od stylu budynku oraz specyfikacji technicznych dachu.
Konserwacja i pielęgnacja gontów
Regularne kontrolowanie stanu dachu pozwala na wczesne wykrycie ewentualnych uszkodzeń i ich szybką naprawę. Co kilka lat dach z gontu drewnianego należy ponownie zaimpregnować, aby zachować jego właściwości ochronne. W przypadku uszkodzenia pojedynczych gontów można je wymienić bez konieczności demontażu całego dachu.
Z pewnością Cię zainteresuje: Jak wypoziomować łaty na dachu?
Wszystko o gontach z drewna – podsumowanie
Gont drewniany to wyjątkowy materiał pokryciowy, który łączy w sobie tradycję i nowoczesność. Jego naturalny wygląd, trwałość oraz właściwości izolacyjne czynią go doskonałym wyborem zarówno dla budynków zabytkowych, jak i nowoczesnych domów. Pomimo wyższych kosztów i konieczności regularnej konserwacji, gont drewniany jest inwestycją, która zwraca się w postaci pięknego i funkcjonalnego dachu.
Mamy nadzieję, że po przeczytaniu tego poradnika decyzja o wyborze gontu drewnianego będzie dla Ciebie łatwiejsza i bardziej świadoma. Zachęcamy do skorzystania z naszej oferty oraz do kontaktu w razie dodatkowych pytań.